środa, 25 lipca 2012

W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie

"W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie” Te słowa wiersza Jana Brzechwy stały się powszechnie znane w Polsce a obcokrajowcy łamią sobie język nad wymową nazwy pięciotysięcznego miasteczka położonego nad rzeką Wieprz około 20 km od Zamościa.
Pierwsza wzmianka o Szczebrzeszynie pochodzi z 1352 roku. W tym właśnie roku Kazimierz Wielki walcząc z Litwinami rozłożył tu swój obóz, a potem w jednym z dokumentów nazwał Szczebrzeszyn miastem.
Bez względu na trudności z wymową warto zatrzymać się tam choćby na kilka godzin, by zasmakować atmosfery miejscowości, w której jeszcze kilkadziesiąt lat temu żyli razem Polacy, Żydzi i Ukraińcy. Niemal wszystkie zabytki jednego z najstarszych miast w Polsce, o którym pisano już w XIV wieku, zlokalizowane są w samym centrum. Jest to Synagoga (obecnie dom kultury) zbudowana została w XVI w.

Społeczność żydowska związana była ze Szczebrzeszynem od wieków. Pierwsze wzmianki o zorganizowanej gminie żydowskiej pochodzą z XVI w. Podczas drugiej wojny światowej hitlerowcy popełnili w Szczebrzeszynie liczne zbrodnie, wymordowali ok. 4000 Żydów oraz wysiedlili ludność polską. Miasto zostało wyzwolone 25 lipca 1944 r.
Cerkiew- Kościół Unicki pod wezwaniem Zaśnięcia – Wniebowzięcia NMP, założona pod koniec wieku XII. W pobliżu Rynku znajdują się dwa kościoły katolickie, św. Mikołaja i św. Katarzyny.

Na środku centralnego placu miasta znajduje się ratusz z połowy XIX wieku, który tak jak dawniej i dziś jest siedzibą władz miasta.
Znajdziemy tam również wiele pomników chrząszczy, owad ten, dzięki wierszowi Jana Brzechwy niewątpliwie rozsławił małą miejscowość we współczesnych czasach .
Nieopodal centrum znajdziemy pierwszy w Polsce pomnik chrząszcza. Został on wykonany z okazji obchodów 650-lecia istnienia Szczebrzeszyna.

Pomnikowy owad powstał podczas pleneru rzeźbiarskiego, w którym uczestniczyli uczniowie Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych z Zamościa. Plener odbył się w sierpniu 2002r. Pracami kierował mieszkający w Szczebrzeszynie artysta rzeźbiarz – Zygmunt Jarmuł, rzeźba została wykonana według projektu. Chrząszcz wyrzeźbiony został z drewna,o wysokości ok. 2m i osadzony na cokole piaskowca, usytuowano go w Szczebrzeszynie ponad źródłami bijącymi u podnóża Góry Zamkowej.
Drugi pomnik chrząszcza znajduje się na rynku przed ratuszem. Jest to 2-metrowy odlany w brązie monument.

Jest on również autorstwa Zygmunta Jarmuła. Odlew został wykonany w pracowni rzeźby Karola Badyny w Krakowie, odsłonięty został w lipcu 2011 r,
Przed synagogą (obecnie domem kultury) znajduje się kilkanaście innych rzeźb tego owada, wykonanych przez różnych autorów.

Co roku w czerwcu organizowane są "Dni Chrząszcza" podczas którego miłośnicy pięknej dykcji biorą udział w Festiwalu Wymowy Polskiej, a amatorzy muzyki – w Festiwalu Rozśpiewanego Chrząszcza.

Poza Janem Brzechwą, również Julian Tuwim wspomniał chrząszcza w Szczebrzeszynie

Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie,
że przepiórki pstre trzy
podpatrzyły, jak gdzieś w Pszczynie
cietrzew wieprze wietrzy.
Wietrzył cietrzew wieprzy szereg
oraz otomanę,
która miała trzy z nóg czterech
powyłamywane.

7 komentarzy:

  1. No to sobie pozwiedasz,życzę udanego urlopu

    OdpowiedzUsuń
  2. widzę , że zwiedzasz Polskę wzdłuż i wszerz:))jeszcze nie byłam w tylu miejscach, ale chociaż u Ciebie poczytam ciekawą historię:)

    OdpowiedzUsuń
  3. Po prostu świetne informacje! Okazuje się ,miejscowość znana a nigdy tam nie byłam.Z przyjemnością popatrzyłam na pomniki rozsławionych chrząszczy:)Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  4. Jak ja lubię czytać Twoje posty - dziś z przyjemnością " połamałam sobie język " ;-) na tych chrząszczach ...
    pozdrawiam ciepło

    OdpowiedzUsuń
  5. Superowe te pomniki chrząszczy :)
    Ślicznie dziękuję za prezent niespodziankę:))
    Nie napisałam wcześniej,miałam formatowany komputer.Jeszcze raz bardzo dziękuję :*

    OdpowiedzUsuń
  6. Same piękne miejsca zwiedzasz i to w takim tempie,że nie mogę nadążyć:)))))
    Pozdrawiam serdecznie

    OdpowiedzUsuń